zondag 22 mei 2016

Joske




Gaston Berghmans (11 Maart 1926 - 21 Mei 2016)  

De gisteren overleden Vlaamse komiek Gaston Berghmans en zijn compaan Leo Martin leerde ik pas kennen nadat ik op volwassen leeftijd naar Vlaanderen was verhuisd. In Nederland zijn Gaston & Leo nooit doorgebroken. In de jaren zeventig hadden ze soms gastoptredens in showprogramma’s, maar daarbij waren ze gedwongen om hun accenten te laten vallen (Gaston spraak Aantwerps, Leo Hents) en in het ABN voelde met name Berghmans zich niet op zijn gemak.

Waarschijnlijk maakte ik te laat kennis met het duo. Gaston en Leo leken me komieken die je beter waardeert wanneer je ze als kind leert kennen. In sommige commentaren werd Berghmans vergeleken met Toon Hermans, maar de volkse humor die hij - samen met Martin - bracht, stond dichter bij komische duo’s als Johnny & Rijk en (meer nog) de Mounties, Piet Bambergen & René Van Vooren: als kind vond ik die leuk, later niet meer zo erg, maar ik bleef geamuseerd naar ze kijken omdat ze me als kind aan het lachen hadden gemaakt.

Gaston & Leo vond ik, anders gezegd, niet zo leuk, ook al ontdekte ik onmiddellijk dat met name Berghmans een komisch natuurtalent was. Het probleem was vermoedelijk het gebrek aan goed materiaal. Uit programma’s als The Voice van ... blijkt dat er in Vlaanderen (en elders) voldoende artiesten zijn met een goede zangstem, maar creatief talent, mensen die een goede song kunnen schrijven, zijn schaars. Op andere gebieden speelt hetzelfde probleem: net als Gaston Berghmans waren bijvoorbeeld Johnny Kraaijkamp en Piet Bambergen natuurtalenten, maar ook zij hadden te kampen met een gebrek aan goede gag writers. Johnny & Rijk gebruikten vooral materiaal van het Britse duo Morecambe & Wise en ook de Mounties maakten doorgaans gebruik van bestaand materiaal, dat door Van Vooren uit het Engels werd vertaald en voor het Nederlandse publiek aangepast.

Wie de sketchjes voor Gaston & Leo schreef, weet ik niet. Misschien deden ze het zelf en waren ze, zoals veel komieken, betere uitvoerders dan bedenkers. Hoe groot het talent van Berghmans was, bleek wanneer hij toevallig wèl goed materiaal in handen kreeg; de bekendste sketch kent iedereen als Joske Vermeulen, Trammezandlei 122, in Schoten. Berghmans speelt daarin een kind dat alleen thuis is en de telefoon opneemt, met uiterst bizarre gevolgen. De sketch werd zo populair dat er op 15 juni 2009 een standbeeld van de kleine Joske werd onthuld. Het probleem was alleen waar dat standbeeldje moest komen staan: de Trammezandlei ligt namelijk niet in Schoten, maar in Merksem*. Er werd gekozen voor een typisch Belgisch alternatief: het beeld kwam in Merksem te staan, maar niet in de Trammezandlei. Wie Joske wil zien, moet op het Victor Roosenplein zijn.

Noot:

* Een aardig detail is dat Berghmans werd geboren in Merksem, en overleed in Schoten

En natuurlijk nog één keer JOSKE:







Geen opmerkingen:

Een reactie posten